Pesticidevrij ontwerpen
geschreven door olivier
De vervanging van chemische bestrijdingsmiddelen door alternatieve bestrijdingstechnieken verloopt moeizaam waardoor vaker voor verharde oppervlakten wordt gekozen. Om het hoofd te bieden aan deze trend moet tijdens het ontwerpproces al rekening gehouden worden met een pesticidevrij beheer achteraf.
De verantwoordelijkheden van de ontwerper
Of het nu tuinaanleggers, bestraters, architecten of tuinarchitecten zijn allemaal moeten ze zich er bewust van zijn dat hij een belangrijke verantwoordelijkheid draagt voor de instandhouding van zijn ontwerp of realisatie. Omdat hij in het begin van het proces de touwtjes in handen heeft heeft de ontwerper veel invloed op de volgende fasen. Alles begint met een geinformeerde klant. Door hem correct te informeren worden ze bewust over het belang van een verminderd pesticidengebruik. Leg vooral de klemtoon op de voordelen op lange termijn:
- minder onderhoud
- minder pesticiden
- lagere onderhoudskost
- duurzaam in de grote betekenis van het woord
- kwaliteitsvol duurzaam resultaat
Overtuig uw klant dat onkruid niet bestaat en dat het op bepaalde locaties geen doorn in het oog moet zijn. Afhankelijk van het ontwerp zijn er zones waar het meer getolereerd kan worden:
- rondom de woning mag de beplanting er netjes bijliggen
- verder weg van de woning en terrassen wordt de tuin minder gebruikt en is er meer tolerantie voor wat ongewenste kruidgroei in de beplanting
- ongewenst groen is nergens welkom tussen verharding met gesloten voegen
- ongewenst groen is wel welkom tussen verharding met open voegen, tenzij deze met iets ander beplant of ingevoegd zijn
- open verharding is speels en kruidgroei kan geen kwaad
Als de klant zich niet in dit verhaal interesseert wijs hem dan ook op de mogelijke gevolgen. Het is uw plicht. Alles hangt natuurlijk af van het gewenste eindbeeld. Als ontwerper kan u ervoor kiezen om toch beplanting of kruidgroei in voegen toe te laten. Soms is het dan weer beter voor een egale, gesloten verharding te kiezen. Eenvoudiger wordt het wel als wat ongewenste kruidgroei geaccepteerd wordt. U hoeft dan niet meer elk groen sprietje te vernietigen. Dat zal uw veel hoofdzorgen, tijd en geld besparen en u helpt er de bijen een stapje meer vooruit.
Ontwerpaanbevelingen verharding
Slechte voorbeelden
Algemeen kan men stellen dat er geen voedingsbodem op of tussen de verhardingselementen mag plaatsvinden. Probeer dit ten alle tijde te vermijden.
- verminder het aantal obstakels in verhardingen
- zorg voor goede aansluiting met obstakels
- zorg voor goede afwatering en drainage
- dagelijks gebruik betekent gesloten verharding
- wekelijks gebruik kan met half open verharding
- occasioneel gebruik kan zonder verharding
- vermijd veel voegen
- vermijd smalle reststroken
- vermijd hoogteverschillen zoals bijvoorbeeld verzakkingen waar organisch materiaal kan opstapelen
- vermijd opstapeling van organisch materiaal
- zorg voor correct dichting van voegen in gesloten verharding
- denk aan het onderhoudsgemak
- leg onkruidgevoelige verhardingen op groeiongunstige locaties zoals hete, zonnige plaatsen
Goede voorbeelden
Ontwerpaanbevelingen beplanting
Algemeen kan men stellen dat de bodem bedekt moet blijven en niet verstoord mag worden. Tenzij u gebruik wil maken van spontane kruidgroei
- kies plantensoorten aangepast aan de standplaats
- kies eventueel voor bodembedekkers
- kies een correcte plantdichtheid
- bewerk de bodem niet onnodig
- start met onkruidvrije grond
- overweeg een mulchlaag om de kruidgroei te beperken
- beperk het gebruik van teelaarde want dat is te voedselrijk
- schoffel niet maar wied bij jonge aanplant totdat deze gesloten is
- houdt rekening met de groei van bomen waardoor er langzaam meer schaduw zal zijn
Goede voorbeelden
Overgang verharding – beplanting
Slechte voorbeelden
Naast voegen vormen voornamelijk de overgangen tussen verhardingen, constructies en beplantingen het grootste risico op ongewenste kruidgroei. In dit opzicht zou je kunnen zeggen dat de randen en grenzen belangrijker zijn dan het vlak.
- geef substraat en planten niet de kans tussen de verharding te komen
- sluit verhardingen altijd op
- een stut van zandcement voldoet meestal niet!
- beplanting, zoals bijvoorbeeld gazon, die zich niet mogen uitbreiden sluit u best ook op
- kies dus voor degelijke afboordingen zoals betonboordstenen en afboordingsprofielen uit metaal
Goede voorbeelden
Werk met de natuur mee
In plaats van de natuur proberen te controleren kan u toch misschien beter met de natuur meewerken. Zoniet, kies dan op zijn minst voor een degelijke, pesticidevrije uitvoering of gebruik geen pesticiden.
- beplant open voegen
- maak gebruik van spontaan opkomende vegetatie
- begroeiing op verharding kan ook zijn charmes hebben
- open voegen zijn aantrekkelijk voor solitaire bijen
- kies voor een gevarieerde overgang tussen beplanting en verharding
Goede voorbeelden
Bronnen:
-
Leidraad pesticidentoets 2009, VMM